Μαθητές και εξετάσεις Ένα γράμμα αφιερωμένο στους μαθητές που διαγωνίζονται στις πανελλήνιες εξετάσεις

«Έτσι μαθαίνει ένα παιδί, ρουφώντας επιδεξιότητες με τα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών του, ώσπου να φτάσουν βαθιά μέσα του. Απορροφώντας τις συνήθειες και τις στάσεις του περίγυρού του, σπρώχνοντας και τραβώντας τον κόσμο του.

Ένα παιδί μαθαίνει πιο πολύ από τη δοκιμή παρά από το λάθος, πιο πολύ από την ευχαρίστηση παρά από τον πόνο, πιο πολύ από την πείρα παρά από την υποβολή και τη συμβουλή, και πιο πολύ από την υποβολή παρά από την καθοδήγηση.

Έτσι ένα παιδί μαθαίνει με τη στοργή, την αγάπη, την υπομονή, την κατανόηση, τη συμμετοχή, με το να είναι και να κάνει. Μέρα με τη μέρα το παιδί μαθαίνει λίγα απ' αυτά που ξέρετε, λίγα περισσότερα απ' όσα νομίζετε και καταλαβαίνετε.

Αυτά που ονειρευόσαστε και πιστεύετε, αυτά γίνεται το παιδί. Από την αντίληψή σας που είναι θολή ή διαυγής, από τη σκέψη σας που είναι συγκεχυμένη ή οργανωμένη, από τα πιστεύω σας που είναι ανόητα ή σοφά, από τα όνειρά σας, που είναι άχρωμα ή —αυτό μ' αρέσει πολύ— χρυσά, από τις ανακρίβειες που λέτε ή από την αλήθεια, από όλα αυτά μαθαίνει ένα παιδί».

Φρέντερικ Μόφετ «Πώς μαθαίνει ένα παιδί».

Εδώ και αρκετές ημέρες γύρευα ένα άρθρο αφιερωμένο στους μαθητές που αυτή τη περίοδο δοκιμάζονται με το θεσμό των πανελληνίων εξετάσεων. Ομολογώ πως η απογοήτευσή μου ήταν μεγάλη. Με έκπληξη διαπίστωσα πως τα κείμενα που αναφέρονταν στις εξετάσεις ήταν σπάνια και τα πιο πολλά από αυτά γραμμένα εμφαντικά για να αρέσουν στους μαθητές ή στους γονείς τους και (κυρίως) όχι σε όσους δεν «επιτύγχαναν» σε αυτές.

Για τις εξετάσεις υπάρχουν πολλά πράγματα να ειπωθούν και από ανθρώπους με μεγαλύτερη εμβρίθεια. Λίγες σκέψεις μόνο πρόχειρες θέλω να μοιραστώ, απευθυνόμενος στους μαθητές, με όσους τολμάνε να βλέπουν πιο βαθιά από τα γεγονότα.

Η «επιτυχία» στις εξετάσεις είναι ένας τίτλος που εξασφαλίζει απλά την είσοδο σε μια σχολή και όχι την πληρότητα του βίου. Δυστυχώς ό,τι αξίζει να μάθετε ως άνθρωποι δεν θα το διδαχθείτε στο σχολείο. Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να μάθετε είναι να αγαπάτε και να αγαπιέστε. Αυτό δεν θα το διδαχθείτε σε κανένα σχολείο ή φροντιστήριο και σίγουρα δεν θα το εξεταστείτε στις πανελλήνιες εξετάσεις.

Στις εξετάσεις ενδιαφέρει αυτό που ξέρετε ή δεν ξέρετε κι όχι αυτό που είστε. Μην επιτρέψετε στον εαυτό σας και σε κανέναν άλλο να σας κρίνει γι’ αυτό.

Όταν ένα σάπιο εκπαιδευτικό σύστημα βγάζει αποτελέσματα, αυτά μπορεί να είναι καρποί μιας υγιούς διαδικασίας μόρφωσης; Προβληματιστείτε λίγο περισσότερο τι είδους νικητής υπάρχει σε έναν αγώνα που δεν δόθηκε ποτέ.

Σε αυτή τη διαδικασία δεν είστε μόνοι και δεν θα βγείτε μόνοι. Κάθε δοκιμασία μπορεί είτε να σε ωριμάσει είτε να σε απελπίσει. Διαλέξτε.

Το κείμενο του Μόφετ επιλέχτηκε για να σας θυμίζει τι αξίζει να μάθετε και πώς. Όλα τα άλλα που διδαχτήκατε στη τάξη, πιστέψτε με, θα τα ξεχάσετε πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι πιστεύετε.

Το Υπουργείο Ονείρων θα ήθελε να ευχηθεί σε ΟΛΟΥΣ τους διαγωνιζόμενους επιτυχία με ό,τι αυτή σημαίνει για τον καθένα ξεχωριστά. Και κάτι τελευταίο: τα αποτελέσματα των πιο σημαντικών εξετάσεων στη ζωή σας δεν θα είναι αυτά που θα αναρτηθούν στους πίνακες των σχολείων το Καλοκαίρι. Τα αποτελέσματα των πιο σημαντικών εξετάσεων στη ζωή σας θα είναι η απάντηση που, σαν μεγαλώσετε, θα δώσετε τον εαυτό σας όταν αυτός σας ρωτήσει αν γίνατε όλα όσα είσαστε.