Οι εφημερίδες γράφουν πάντα μια δικιά τους άποψηΓράφουν και μιαν αντίθετη, από "αμεροληψία"
Σημειώνουν ακόμη και μια τρίτη, από εξυπνάδα
Αποσιωπούν όμως την τέταρτη, την μόνη αληθινή
(...)
Οι εφημερίδες αναγγέλλουνε το θάνατό μου
Λεν όμως από "αμεροληψία" πως μπορεί και να μην πέθανα ακόμη
Κι ακόμη, από εξυπνάδα, πως ίσως γλιτώσω οριστικά
Αποσιωπούν όμως την μόνη αλήθεια
Ότι ποτέ μου δεν υπήρξα άρρωστος
Κι ότι θα ζήσω στους αιώνες
Να ψάλλω το τραγούδι μου
Για σένα που δεν ξέρεις να διαβάζεις
Για σένα που δεν με ξέρεις
Για να μ΄ αγαπάς
Από τη "Μυθολογία Δεύτερη" του Μάνου Χατζιδάκι
5 σχόλια:
Ο Μάνος Χατζιδάκις , ο πολυδιάστατος καλλιτέχνης, όταν ξεκίνησε να γράφει την «Δεύτερη Μυθολογία» το 1968, βρισκόταν στο Χόλιγουντ. Και είναι εμφανώς επηρεασμένο αυτό το ποιητικό του έργο, εκτός από το γνωστό υπερρεαλιστικό ύφος του μέντορά του Νίκου Γκάτσου, κυρίως από όσα διαδραματίζονταν τότε εκεί, δηλαδή τα κινήματα ειρήνης των beat, τις συναυλίες των χίπις στο woodstock, τις φοιτητικές εξεγέρσεις και τα αντιπολεμικά συλλαλητήρια.
Το Free Press(Ελευθεροτυπία) αναφέρεται στους υπαινιγμούς και την κακή δημοσιογραφία μιας αναρχικής εφημερίδας του Λος Άντζελες.
Εμβαθύνοντας μέσα στην μουσικότητα των στίχων του, αντιλαμβάνομαι ένα βαθύ παράπονο, μια αλήθεια που κατατρέχει και συχνά συνοδεύει την φήμη του ελεύθερου τύπου. Δηλώνει απερίφραστα την αμετροέπεια και την διαστρέβλωση των θεμάτων από τον συντάκτη του άρθρου που τον αφορά, ο οποίος εκμεταλλευόμενος το δημοσιογραφικό του δικαίωμα μπορεί με τα λεγόμενά του, παραβλέποντας τον κώδικα της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, να διαμορφώνει και να κατευθύνει όπως εκείνος θέλει την κοινή γνώμη. Να γιατί αποκαλούνται τα μέσα μαζικής ενημέρωσης «τέταρτη εξουσία», αφού με την δύναμη που διαθέτουν μπορούν και επιδρούν στον δημόσιο βίο, ασκούν μια εξουσία που ενώ δεν στηρίζεται στην λαϊκή ετυμηγορία, όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες τρεις ( νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική), όμως υφίσταται και λειτουργεί κανονικά, επηρεάζοντας πολλές φορές πολέμους και πολιτικά πράγματα.. Και το επιβεβαιώνει σε ένα χρονογράφημά της, η σπουδαία δημοσιογράφος και εκδότρια της Καθημερινής Ελένη Βλάχου, που αφορούσε τον θάνατο του Αλέκου Παναγούλη, αφού είναι πεπεισμένη ότι πρόκειται για δολοφονία, που προσπαθούσαν να συγκαλύψουν λέγοντας τα εξής: «Τα πρόχειρα παραμύθια, που πλέκονται τώρα, παιχνίδια της επικαιρότητος, θα ξεφτίσουν γρήγορα. Και η αλήθεια τι θα κάνει; Αργά ή γρήγορα θα φανεί. Και εδώ για άλλη μια φορά, ας επισημάνουμε μια πραγματικότητα, που εκδηλώνεται όλο και πιο έντονα όσο περνάει ο καιρός. Και αυτό είναι ότι απλά ο κόσμος διψάει για την αλήθεια. Θέλει την αλήθεια, που να είναι η αλήθεια, και να φαίνεται, να κραυγάζει ότι είναι αλήθεια. Θέλει την αλήθεια ανόθευτη, χωρίς το παραμικρό σταγονίδιο πολιτικής σκοπιμότητας».
Η ελευθεροτυπία είναι απαραίτητο και δίκαιο να απαρτίζεται από ανθρώπους με ήθος, ευφυΐα, μόρφωση, εντιμότητα, μνήμη, καλούς τρόπους και φυσικά γενναιότητα για να μπορούν να υπερασπίζονται την αλήθεια με κάθε κόστος, να αντιμετωπίζουν την επικαιρότητα με ψυχραιμία, χωρίς υπερβολές, κραυγές, να σέβονται τον αναγνώστη, τον ακροατή. Η ύπαρξη μιας δεοντολογίας συνταγματικά τεκμηριωμένης και η τήρησή της επίσης αναγκαία , ώστε να καθορίζονται οι ισορροπίες και τα όρια όπου θα κινούνται οι σκέψεις και ο λόγος των εκπροσώπων του τύπου.
Όμως και παλιότερα και σήμερα περισσότερο, η δεοντολογία ενώ υπάρχει, δεν εφαρμόζεται. Αφού πλέον ο τύπος έχει περιέλθει στα χέρια επιχειρηματιών, υποστηρίζει τα οικονομικά τους συμφέροντα, πότε χαϊδεύοντας του πολιτικούς, πότε κρύβοντας την αλήθεια και πότε διαστρεβλώνοντάς την, χάνοντας τον σκοπό της ύπαρξής του, που είναι η αντικειμενική ενημέρωση χωρίς παραλείψεις, χωρίς υπερβολές, χωρίς πολιτικούς χρωματισμούς, χωρίς χειραγώγηση. Έτσι η κοινή γνώμη οδηγείται στην καχυποψία , την αδιαφορία, και η ενημέρωση χάνει την αξία της και τον σκοπό της. Γι΄ αυτό και ο πολυτάλαντος Μάνος Χατζιδάκις, απογοητευμένος από την παραπλανητική δημοσιογραφικά αντιμετώπιση των γεγονότων που συγκλόνιζαν τότε την ανθρωπότητα, διαλέγει τον δρόμο της ποίησης και της μουσικής, να τα γνωστοποιήσει με λόγια απλά και σ’ εκείνους που ξέρουν να διαβάζουν και σε όσους δεν μπορούν, όμως μέσα απ’ το στίχο του θα καταφέρουν να πληροφορηθούν την αλήθεια και να διαμορφώσουν άποψη, να τον αγαπήσουν επειδή ακριβώς είναι αντικειμενικός. Το μόνο που μας απομένει είναι να παρακολουθούμε τα γεγονότα
αφυπνισμένοι,μη δεχόμενοι άκριτα τις πληροφορίες, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσουμε την αλήθεια, απογυμνώνοντας την από υπερβολές και εξωραϊσμούς, ελπίζοντας πως οι εκπρόσωποι του τύπου κάποτε θα αντιληφθούν τι σημαίνει ενημέρωση και ελευθεροτυπία.
ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ
Εξαιρετικά όπως πάντα τα σχόλιά σου Ενδελέχεια.
Δεν καταλαβαίνω πάντως πως ισχύει αυτό που λες πως: Η ελευθεροτυπία είναι απαραίτητο και δίκαιο να απαρτίζεται από ανθρώπους με ήθος, ευφυΐα, μόρφωση, εντιμότητα, μνήμη, καλούς τρόπους και φυσικά γενναιότητα για να μπορούν να υπερασπίζονται την αλήθεια με κάθε κόστος, να αντιμετωπίζουν την επικαιρότητα με ψυχραιμία, χωρίς υπερβολές, κραυγές, να σέβονται τον αναγνώστη, τον ακροατή. Η ύπαρξη μιας δεοντολογίας συνταγματικά τεκμηριωμένης και η τήρησή της επίσης αναγκαία , ώστε να καθορίζονται οι ισορροπίες και τα όρια όπου θα κινούνται οι σκέψεις και ο λόγος των εκπροσώπων του τύπου.
Πιστεύεις πως υπάρχει ποτέ περίπτωση να υπάρχει τέτοια περίπτωση επαγγελματική έστω. Όχι μόνο στη χώρα μας. Παγκόσμια.
Εγώ είμαι ιδιαίτερα απαισιόδοξη ακόμη και στη προοπτική να ζήσουμε ποτέ την αληθινή έννοια της Ελευθεροτυπίας.
Ο Χατζιδάκις κι όταν μιλάει κι όταν γράφει είναι το ίδιο γοητευτικός σαν να γράφει μουσική.
Δεν λέω πως ισχύει, αλλά ότι έτσι "θα έπρεπε να λειτουργεί η ελευθεροτυπία", και ισχυρίζομαι ότι τα γεγονότα δυστυχώς το διαψεύδουν διαρκώς, όχι μόνο με όσα συμβαίνουν στην χώρα μας, αλλά παγκοσμίως και πολύ περισσότερο εκεί όπου ολοκληρωτικά καθεστώτα λογοκρίνουν και κατευθύνουν τα πάντα.
Φυσικό είναι να αισθάνεσαι απαισιόδοξη καλή μου Volta όπως όλοι μας.
Οι προοπτικές για βελτίωση ενώ πάντα υπάρχουν, τώρα πια που η τεχνολογία και τα μέσα έχουν αναπτυχθεί, τελικά φαίνεται πως ο ανθρώπινος παράγοντας , αυτός της αδυναμίας του χαρακτήρα, που παρεκκλίνοντας από τα πλαίσια των κανόνων δεοντολογίας, δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει την μικρότητά του, ώστε ο εκάστοτε εκπρόσωπος του τύπου να καταφέρνει να λειτουργεί μόνον αντικειμενικά, παρουσιάζοντας τα γεγονότα αληθή και μόνον έτσι.
Η λογοτεχνία, η ποίηση, η μουσική και γενικότερα όλες οι τέχνες , επειδή εκπορεύονται από την ψυχή του καλλιτέχνη, είναι αληθινές και τρυφερές, μας παρηγορούν και καταφέρνουν να ομορφαίνουν τις στιγμές μας, καλύπτοντας έστω και προσωρινά με την γλύκα τους τις πολλές ασχήμιες της ζωής.
Ο Χατζιδάκις με τη μοναδική ευαισθησία του, μας έχει χαρίσει υπέροχη μουσική και τραγούδια, και θα συνεχίζει να παραμένει αθάνατος και διαχρονικός.
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.
ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ
Δεν ξέρω γιατί αλλά «έμεινα» στους τελευταίους στίχους, παραβλέποντας ακόμα και τον τίτλο της ανάρτησης. Παιχνίδια του νου. Και θυμήθηκα:
Είν' ένας γέροντας. Εξαντλημένος και κυρτός,
σακατεμένος απ' τα χρόνια, κι από καταχρήσεις,
σιγά βαδίζοντας διαβαίνει το σοκάκι.
Κι όμως σαν μπει στο σπίτι του να κρύψει
τα χάλια και τα γηρατειά του, μελετά
το μερτικό που έχει ακόμα αυτός στα νιάτα.
Έφηβοι τώρα τους δικούς του στίχους λένε.
Στα μάτια των τα ζωηρά περνούν οι οπτασίες του. (…)
με την δική του έκφανση του ωραίου συγκινούνται. («Πολύ Σπανίως» του Καβάφη)
Είναι άραγε αυτός ο λόγος που ωθεί τους καλλιτέχνες; Η «αθανασία» του δημιουργού; Η αναζήτηση αγάπης προς όλες τις κατευθύνσεις; Η μήπως η κοινοποίηση της σκέψης τους; Απλά η ανάγκη για δημιουργία. Και έτσι οι απόψεις των άλλων(έξυπνες, «αμερόληπτες», κλπ) αποκτούν περιορισμένη αξία;
Έχω την αίσθηση αγαπητή μου Ενθαλπία, ότι ο καλλιτέχνης επειδή ακριβώς "θωρεί" τον κόσμο και τα πράγματα με άλλο μάτι, μέσω της τέχνης του εκφράζεται και επικοινωνεί μ' αυτόν τον μοναδικό τρόπο.
Δεν νομίζω ότι έχει στο μυαλό του την αθανασία δημιουργώντας.
Ικανοποιεί μια ανάγκη του εσωτερική, αυτήν της πραγμάτωσης της έμπνευσής του.
Όσον αφορά τις απόψεις των άλλων, εξαρτάται από το πως το εκλαμβάνει o καθένας.
Εννοώ από τo πόσο είναι διατεθειμένος να διεισδύσει στην ουσία ενός καλλιτεχνικού έργου, ώστε να αντιληφθεί το νόημα, το άγγιγμα, την συγκίνηση, την σημασία ακόμα και την αξία του εφ' όσον διαθέτει ανάλογη παιδεία σε τέτοια θέματα.
Ακόμα και η φάση της ζωής που βρίσκεται και περνά, μπορεί να επηρεάσει την γνώμη του.
Όμως ένα έργο για να παραμείνει διαχρονικό, προϋποθέτει αυτό ακριβώς, την κοινή αποδοχή της αξίας του, από ειδήμονες και μη, δηλαδή από την θετική άποψη των πολλών άλλων σήμερα αλλά και σε επόμενες εποχές και γενιές.
Η αγάπη που εισπράττει είναι αποτέλεσμα του θαυμασμού και της αποδοχής και πάντα θα αποτελεί την κινητήριο δύναμη για περαιτέρω έμπνευση και τελειότερη δημιουργία.
Κάπως έτσι το αντιλαμβάνομαι το ερώτημα που θέτεις.
ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ
Δημοσίευση σχολίου