Τρίτη 21 Μαΐου 2013

Γράμμα στη Ντ.

Τελειώνοντας το βιβλίο προσπαθούσα να βρω τις διαφορές των δυο ηρώων του, Αντρέ με την Ντορίν, με τον Ζαν-Λουί Τρεντινιάν και την Εμμανουέλ Ριβά από την εξαιρετική ταινία του Χάνεκε, "Amour". Το βιβλίο, το τέλος του Γκορζ και η ταινία, έχουν τόσα κοινά που μάλλον δεν αποκλείεται ο Χάνεκε να εμπνεύστηκε την ταινία απ' αυτά.

Και εντάξει το Amour το είδαν οι περισσότεροι, τον Γκορζ και την Ντορίν όμως ποιος αλήθεια τους ξέρει; Ποιοι είναι αυτοί οι δυο εμφαντικοί ήρωες που γίνονται αθάνατοι μέσα από ένα γράμμα;

Στις 24 Σεπτεμβρίου του 2007 ο φιλόσοφος Αντρέ Γκορζ και η γυναίκα του, Ντορίν, βρέθηκαν νεκροί στο σπίτι τους στη Γαλλία. Είχαν αυτοκτονήσει δύο μέρες νωρίτερα. Το 2006 ο Γκορζ έγραψε το «Γράμμα στη Ντ.» Η Ντορίν έπασχε από επώδυνη και ανίατη ασθένεια. Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από τα πιο χαρακτηριστικά: «Γίνεσαι ογδόντα δύο χρονών. Έχεις κοντύνει έξι εκατοστά, ζυγίζεις όλο κι όλο σαράντα πέντε κιλά και είσαι ακόμα όμορφη, γοητευτική και επιθυμητή. Πάνε πια σαράντα οχτώ χρόνια που ζούμε μαζί και σε αγαπώ περισσότερο από ποτέ. Νιώθω και πάλι μέσα στο στήθος ένα σπαρακτικό κενό που μονάχα η ζεστασιά του κορμιού σου πάνω στο δικό μου το γεμίζει».

Ο Ζεράρ Χορστ, όπως ήταν το γαλλικό όνομα του Γκορζ, και η σύζυγός του Ντορίν πέθαναν ενωμένοι, όπως ενωμένοι ήταν σε όλη τους τη ζωή. Ο Γκέρχαρτ Χιρς, όπως ήταν το αυστριακό όνομα του Γκορζ, γεννήθηκε το 1923 και το 1947 γνώρισε την Αγγλίδα Ντορίν ("η Αφροδίτη της Μήλου με σάρκα και οστά") και το 1949 έφυγαν για το Παρίσι, όπου και παντρεύτηκαν.

Θα πει κανείς και πού είναι το ιδιαίτερο στην περίπτωσή τους; Η μεγάλη αφοσίωση, ο αιώνιος έρωτας (μέχρι το θάνατο), το αναντικατάστατο της ευτυχίας;

«Αν ενώνεσαι με κάποιον για όλη σου τη ζωή, βλέπεις με τον άλλον τη ζωή από κοινού και αποφεύγεις να κάνεις κάτι που διασπά ή βλάπτει τη σχέση. Η δημιουργία του ζευγαριού είναι το κοινό σχέδιο των δύο, και χρειάζεται πάντα να το επικυρώνουν, να το προσαρμόζουν, να το επαναπροσανατολίζουν ανάλογα με τις καταστάσεις που μεταβάλλονται. Θα είμαστε αυτό που θα φτιάξουμε μαζί».

Τα διλήμματα που βάζει ο συγγραφέας στο έργο του είναι συγκεκριμένα. Απλά και συγκεκριμένα. Για τολμηρούς λύτες όχι για δειλούς ή τεμπέληδες. Μπορούν δύο άνθρωποι να ζήσουν για πάντα μαζί, αγαπημένοι; Αποτελούν εξαίρεση ή είναι κάτι σαν διαστροφή; Μήπως πρόκειται για ένα είδος ανθρώπων που κινδυνεύει πια να εκλείψει; Ο Αντρέ Γκορζ δίνει μια σαφή απάντηση σ' όλα αυτά. Το βιβλίο του δεν είναι ένας ύμνος στον έρωτα αλλά ένας ύμνος στην αγάπη και στη συμβίωση.

Για ιδανικότερο επίλογο δεν θα μπορούσα να προσθέσω τίποτε άλλο από το ιδανικά λόγια αφοσίωσης του Γκορζ στη στιγμή που η Ντορίν υπήρξε πιο ευάλωτη από ποτέ. Άραγε αυτό δεν είναι από τα πιο έντονα συναισθήματα θαυμασμού στη ζωή μας; Να βλέπεις πώς αντιμετωπίζουν οι δυνατοί άνθρωποι τις στιγμές της μεγάλης αδυναμίας τους: «Μόλις έγινες ογδόντα δύο χρονών. Είσαι ακόμα όμορφη, γοητευτική και επιθυμητή. Πάνε πια πενήντα οκτώ χρόνια που ζούμε μαζί και σ' αγαπώ περισσότερο από ποτέ... Τη νύχτα βλέπω καμιά φορά έναν άντρα, μέσα σ' ένα έρημο τοπίο, να περπατά σ' έναν άδειο δρόμο πίσω από μια νεκροφόρα. Δεν θέλω να παραβρεθώ στην καύση σου, δεν θέλω να παραλάβω ένα δοχείο με τις στάχτες σου. Ακούω τη φωνή της Κάθλιν Φέριε που τραγουδάει "Die Welt ist leer, ich will nicht leben mehr" και ξυπνάω. Αφουγκράζομαι την αναπνοή σου, το χέρι μου σε αγγίζει. Και οι δυο θα θέλαμε να μην χρειαστεί να ζήσουμε μετά το θάνατο του άλλου. Έχουμε πει πολλές φορές ο ένας στον άλλο πως στην απίθανη περίπτωση που θα είχαμε μια δεύτερη ζωή, θα θέλαμε να την περάσουμε μαζί» .

Λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2007, ο Αντρέ ακολούθησε την Ντορίν στο αιώνιο της ταξίδι .

Το «Γράμμα στη Ντ.» του Αντρέ Γκορζ, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός

Δεν υπάρχουν σχόλια: